------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Premiery filmów kinowych, dubbingowanych wg. miesięcy:
styczeń: Siedem piegów; Gęsiarek Maciek;
luty: Wilk grasuje; Dzieci wśród piratów;
marzec: Koniec imperatora tajgi; Cudowny kwiat; Chłopiec z burzy;
maj: Podarunek czarnego księcia; Jak się budzi królewny;
czerwiec: Szklane paciorki; Odbicia światła; Mama;
lipiec: Dziewczynka która lubiła marzyć;
sierpień: Ałpamys idzie do szkoły;
wrzesień: I ty zobaczysz niebo; Jenny i Toby wśród dzikich zwierząt; Przez Góry skaliste;
październik: Krabat, uczeń czarnoksiężnika; Sabina Wulff;
listopad: Szkrab;
grudzień: Osada Gawronów; 12 prac Asterixa;
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Dubbing roku - film kinowy
2. 12 prac Asterixa (Les Douze Travaux d'Astérix) - Fr. 1976 reż. René Goscinny, Albert Uderzo
reż. dubb.: Maria Olejniczak
narrator - Jerzy Molga
czołówkę czyta Jan Moes
Asterix - Mieczysław Gajda
Obelix - Czesław Mroczek; ...
.
.
Asterixowi w wersji polskiej głosu użyczył niezastąpiony Mieczysław Gajda [zdjęcie z filmu "Awantura o Basię"].
.
.
Obelix przemówił głosem świetnego Czesława Mroczka.
To trzeci film o Asterixie a pierwszy na naszych ekranach kinowych. Dwa pierwsze - "Asterix Gal" i "Asterix i Kleopatra" były zrealizowane w koprodukcji francusko-belgijskiej. "12 prac Asterixa" powstało we Francji, jako pierwszy pełnometrażowy film animowany nowej wytwórni - Studios Idéfix. Krytyka zarzucała filmowi megalomanię narodową i braki w technice animacji, choć zaangażowano znaczne środki: realizacja trwała dwa i pół roku, ekipa liczyła blisko 100 osób, a farby sprowadzano specjalnie ze Stanów Zjednoczonych. (FSP)
W 50 roku przed naszą erą Galia została zajęta przez wojska rzymskie pod wodzą Juliusza Cezara. Jedna tylko wioska, Armorique, opiera się najeźdźcom. Nadludzką moc jej mieszkańcom, walczącym pod wodzą Abracourcyksa, daje magiczny napój przygotowywany przez kapłana Panoramiksa. Zaskoczeni silnym oporem Rzymianie przypuszczają, że tubylcy są bogami. Juliusz Cezar proponuje więc mieszkańcom wioski przejście kilkunastu prób (na wzór 12 prac Herkulesa). Jeśli zwyciężą, odda Rzym w ich ręce, w przeciwnym razie będą musieli podporządkować się jego władzy. Do wykonania prób zostają wyznaczeni dwaj przyjaciele: siłacz Obelix i najsprytniejszy wojownik Asterix.
W pierwszej próbie - wyścigu z biegaczem szybszym od konia i wiatru - zwycięża, dzięki magicznemu napojowi, Asterix. Wygrywa on również rzut oszczepem. Trudniejszą przeprawę ma Obelix z judokiem Germanikiem, ale od czegóż spryt... Cezar na nadzieję, że zawodnicy galicyjscy załamią się w następnej próbie: muszą zmierzyć się z kapłankami z Wyspy Przyjemności, z której się nie powraca. Nie przewidział jednak, że wszelkie przyjemności wyspy nie są w stanie zaspokoić Asterixa i Obelixa, gdyż zamiast nektaru i ambrozji dzielni wojownicy zapragnęli solidnej potrawy z dzika! Na próżno również mag przybyły z Egiptu usiłuje ich zamienić w dziki - moc jego zatraca się przy rozlicznych pytaniach sprytnych przyjaciół. Myślą o jedzeniu, może więc załamie ich posiłek przygotowany przez Mannekenpiksa, belgijskiego kucharza Tytanów? Obelix stwierdza jednak "nareszcie interesująca próba" - i po gargantuicznej uczcie nic nie pozostaje. Bez szwanku wychodzą bohaterowie z jaskini groźnej bestii, udaje im się także zdobyć przepustkę A 38, uprawniającą do następnej próby i nie zwariować w biurokratycznej machinie. Teraz Asterix z Obelixem mają przejść po linie nad rzeczką, pełną żarłocznych, świętych krokodyli. Ale i tę przeszkodę Obelix kwituje pogardliwie: "wstrętne bestie, niejadalny gatunek!" Następna próba polega na odgadnięciu zagadki: po wejściu na Święte Wzgórze muszą stwierdzić, które sztuki ze stosu upranej bielizny były czyszczone w "Olimpie", środku piorącym bogów. Noc na Równinie Zmarłych, gdzie wszyscy umierają ze strachu, obaj - zmęczeni - spokojnie przesypiają.
Nadchodzi decydująca próba: sprowadzeni do Rzymu mieszkańcy wioski muszą zmierzyć się z najokrutniejszymi gladiatorami, a następnie ci, którzy - przeżyją - z dzikimi zwierzętami. Galowie zwyciężają gladiatorów i bestie robią z całej imprezy cyrkowe widowisko.
Zgodnie z umową, Cezar składa los Rzymu w ręce Galów i wraz z Kleopatrą wycofuje się w zacisze domowe. (FSP)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. Siedem piegów (Sieben Sommersprossen) - NRD 1978 reż. Herrmann Zschoche
reż. dubb.: Maria Piotrowska-Zalewska
dialogi: Krystyna Kotecka
Karoline - Kareen Schröter - Ewa Adamska
Robert - Harald Rathmann - Tomasz Tobiel, ...
.
Film powstał ze skrzyżowania stereotypów filmu młodzieżowego z wątkiem Romea i Juli. Stereotypowe jest tło i kontekst całej historii: dziewczyna z rozbitego domu, wrażliwa i dojrzalsza psychicznie od swoich rówieśniczek, chłopak - syn dyrektora, afiszujący się pogardą dla zmaterializowanego życia rodziców, piękne wakacje i pierwsza miłość pełna komplikacji, oczywiście na miarę ich wieku, kiedy - jak powiadają - przestało się być dzieckiem, a nie jest się jeszcze dorosłym.
Drugą płaszczyzną filmu jest tragedia Szekspira, którą przygotowują na zakończenie obozu jej uczestnicy. Postępowanie bohaterów inspirowane jest w pewnym stopniu losami Romea i Juli, zmierza do całkowitej identyfikacji. Nie chodzi tu oczywiście o miłość tragiczną (chociaż wyobraźnia podsuwa Karolinie wizje podwójnego samobójstwa), lecz o uczucie piękne, wielkie i trwałe, zdolne pokonać zewnętrzne przeszkody. Happy-endem, który jednak nie stanowi jednoznacznego, skończonego rozwiązania, jest inscenizacja sztuki, w której tragicznych kochanków gra szczęśliwie zakochana para. [FSP]
Początek wakacji. Grupa dzieci i młodzieży wyjeżdża na obóz. Jest wśród nich czternastoletnia Karolina z ... siedmioma piegami, wraz ze swoją młodszą siostrą Tiną. W autobusie dostrzega Roberta - swoją pierwszą miłość, z którym musiała rozstać się z powodu przeprowadzki. Pierwsze dni na obozie upływają na normalnych zajęciach. Dwoje młodych wychowawców - Bettina i Benedykt proponują, by na pożegnalnym wieczorze zainscenizować "Romea i Julię". Młodzież przyjmuje tę propozycję drwiąco i pogardliwie. Niemniej po konkursie na poszczególne role, zostają one obsadzone. Romea będzie grał Robert, Julię - podkochująca się w nim Marlena. Przygotowaniom i próbom sprzeciwia się kierowniczka obozu, uważając "miłosną sztukę" za nieodpowiednią dla młodzieży w tym wieku.
Pewnego dnia Karolina mówi Marlenie o swej dawnej miłości do Roberta, czym, jako rywalka wzbudza w niej zazdrość. W czasie nocnego marszu, pod starym młynem, młodzi wspominają swoją znajomość sprzed dwóch lat.
Karolina choruje. Robert przez swojego przyjaciela, grającego w sztuce Mercuccia, przesyła jej list. Przechwytuje go jednak Marlena i przychodzi na umówione spotkanie; Robert jest oburzony jej postępowaniem. Nazajutrz zakochana para wyjeżdża pożyczonym motocyklem na wycieczkę. Spędzają razem cudowny dzień na łące. Rozmawiają o przeszłości i przyszłości, marzą o małżeństwie. Dzieci z pobliskiej wsi dla kawału zabierają im ubranie. Do obozu wracają niczym przebierańcy, późnym wieczorem, bo w drodze powrotnej skończyła im się benzyna.
Kierowniczka przeprowadza śledztwo. Marlena mszcząc się na szczęśliwej rywalce, oczernia ją przed kierowniczką. Konsekwencją jest decyzja wydalenia dziewczyny z obozu. Przeciwni temu są wychowawcy. Do protestu przyłącza się Robert, oświadczając na apelu, że wyjedzie razem z Karoliną. Następnego dnia Karolina słyszy, jak kucharki plotkują o jej związku z Robertem i jej rodzinie. Kierowana impulsami, bardzo rozgoryczona, biegnie nad jezioro. Wyobraża sobie siebie i Roberta jako szekspirowskich, martwych kochanków. Robert odnajduje ją nieprzytomną. Niczym martwą Julię niesie Karolinę do obozu. Przed kierowniczką i poszukującymi kolegami odgrywają, w formie protestu, parę samobójców. Kierowniczka zaczyna rozumieć znaczenie i siłę ich uczucia. Również Marlena zaprzecza wszystkiemu, co powiedziała o Karolinie.
Młodzi aktorzy intensywnie przygotowują się do spektaklu. Próby odbywają się w romantycznej scenerii starego domu z balkonem. Marlena pogryziona przez osy musi zrezygnować z roli Julii. Znakomicie zastępuje ją Karolina. W przeddzień "premiery" kierowniczka, próbuje jeszcze powstrzymać wystawienie dramatu, nie ma jednak argumentów wobec zainteresowań spektaklem miejscowej ludności. Film zamykają sceny z inscenizacji "Romea i Julii". (FSP)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. Gęsiarek Maciek (Lúdas Matyi) - Węg. 1976 reż. Attila Dargay
reż. dubb.: Henryka Biedrzycka
Gęsiarek Maciek - Wojciech Szymański
Döbrögi - Tadeusz Włudarski
Rządca - Andrzej Gawroński
Dowódca hajduków - Włodzimierz Bednarski
Ciotka Birli - Zofia Jamry, ...
.
Napisany w 1804 poemat komiczny "Gęsiarek Maciek" jest najsłynniejszym dziełem debreczyńskiego poety, pisarza i botanika, Mihálya Fazekasa (1766-1828). Motywy historii o potrójnej zemście przebiegłego parobka na niesprawiedliwym, okrutnym i tchórzliwym panu odnaleźć można wśród ludowych baśni licznych narodów.
Rysunkowa wersja "Gęsiarka Maćka" jest adresowana głównie do młodego widza bajką o walce dobra ze złem, słabego z silnym, bajką która ani przez chwilę nie pozwala wątpić w triumf cnót moralnych. Jest to widowisko barwne, estetyczne, tryskające humorem wizualnym i słownym, służące prawdziwej rozrywce. [FSP]
W czasie polowania pan Döbrögi każe hajdukom biegać po lesie w poszukiwaniu zwierzyny i ustawiać mu ją do strzału. Hajducy chwytają także należącą do pastuszka Maćka gęś. Gdy ten dopomina się u pana o swą własność, Döbrögi poleca hajdukom wymierzyć mu 25 batów. Po wykonaniu chłosty Maciek grozi magnatowi, że wróci tu za trzy lata i po trzykroć odda mu to, co przez niego wycierpiał.
Podczas budowy nowego zamku dla pana Döbrögiego nagle zaczyna zawalać się komin. Niespodziewanie pojawia się wówczas włoski architekt, który jednym gestem naprawia szkody. Siłą zmuszony do wzięcia udziału w budowie, Włoch prowadzi budowniczych do lasu; gdy wszyscy pod komendą rządcy wycinają najdorodniejsze drzewa, architekt związuje Döbrögiego i zrzuciwszy przebranie - już jako Maciek - sprawia mu lanie.
Obolały pan Döbrögi wzywa do zamku cyrulika, który nie zrozumiawszy, co mu dolega, wyrywa nieszczęsnemu ząb. Czarownica Biri też nie przynosi magnatowi ukojenia, ponieważ plączą się jej zaklęcia i znikają gdzieś cudowne balsamy. Rozwścieczony pan wysyła straże, by jak najszybciej sprowadziły prawdziwego lekarza. Rządca przywozi napotkanego na drodze Maćka, który tym razem w przebraniu austriackiego doktora powtórnie wymierza sprawiedliwość butnemu magnatowi, uprzednio wysławszy wojsko i straże Döbrögiego, po zioła na okłady dla pana.
Od tej pory Döbrögi bojąc się gęsiarka, nawet na zbieranie dziesięciny jeździ w towarzystwie całej swej straży. Maciek umawia się z łudząco podobnym do niego parobkiem, że ten ukaże się jadącemu na targ magnatowi, przedstawi jako Maciek gęsiarek, a następnie umknie na swym niedoścignionym rumaku. Tak też się staje; Döbrögi wysyła za nim w pogoń całą swą straż, a tymczasem prawdziwy Maciek przy wtórze wiwatującego na jego cześć tłumu po raz trzeci wymierza panu przyrzeczone 25 batów. (FSP)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. Wilk grasuje (Das Raubtier) - NRD 1977 reż. Walter Beck
reż. dubb.: Izabela Falewicz
Roland - Henjo Mende - Piotruś Borowik
Hugo - Michael Giseler - Bogdan Sęp
ojciec Rolanda, Krauss - Holger Mahlich - Krzysztof Machowski
Klaus - Gunter Friedrich - Edward Sosna
Berni - Gunnar Helm - Maciej Damięcki, ...
.
Późną jesienią w pobliżu niewielkiej osady pojawia się jakiś drapieżnik. Porywa pasącego się barana Kraussów. Roland, wraz ze swoim przyjacielem Hugonem, puszczając wodze fantazji widzą w wyobraźni tygrysa, albo lwa, który zbiegł z ZOO lub z cyrku. Roland wychowany w domu myśliwego, kochający las i zwierzęta, sporządza rysunek śladów pozostawionych przez drapieżnika. Nad jeziorem, na uroczysku dostrzega przemykającego wilka. Zachwycony możliwością przeżycia wielkiej przygody opowiada o swym odkryciu ojcu, który jednak nie bardzo chce mu wierzyć. Podobnie w szkole - dzieci śmieją się z Rolanda, uznając "jego wilka" za zwykłą fantazję. Niezrażeni kpinami Roland i Hugon postanawiają schwytać drapieżnika w pułapkę, zanim padnie ofiarą myśliwych. Zbudowanie odpowiedniej klatki-pułapki, nawet przy pomocy starszego kolegi, nie jest sprawą prostą. Chłopcy zdobywają wreszcie materiał, ale gdy mają przystąpić do pracy myśliwi zabierają ich właśnie na polowanie na wilka. Siedząc na myśliwskiej ambonie Roland widzi wilka wychodzącego prosto pod lufy dubeltówek. Głośno kaszle - co wprawdzie jest powodem ojcowskiej nagany, ale płoszy wilka. Żeby przyspieszyć budowę klatki, Roland nie idzie do szkoły. "Szkoła trwa cały rok a wilk może być tylko raz w życiu" - powiada. Podobnie myśli jego ojciec. Całe dnie przesiaduje więc w lesie polując na wilka. Zaniedbuje obowiązki w spółdzielni, gdzie pracuje jako traktorzysta. Ojciec i syn stają się mimowolnymi rywalami. Obaj znajdują się w podobnych kłopotach: konflikt z zakładem pracy i konflikt ze szkołą. Ale wilk nadal jest najważniejszy.
Klatka jest w końcu gotowa i Roland z Hugonem instalują ją nad jeziorem. Tymczasem ojciec nocą napotyka wreszcie wilka. Zapomniawszy, że ma w dubeltówce śrut, strzela, czym rozwściecza samotnika i prowokuje jego atak. Z opresji ratuje go ucieczka do wody. Cały mokry wraca do domu. Towarzyszą mu drwiny znajomych, którzy wyśmiewają jego bujną wyobraźnię i myśliwskie umiejętności. Świadkiem tego jest Roland. Ojciec przyznaje się do pomyłki, czuje się pokonany. Ale tej samej nocy kierownik spółdzielni spotyka się oko w oko z wilkiem. Pod dom Kraussów przychodzi grupa myśliwych, liczą już tylko na cud. W rzeczywistości postrzelony drapieżnik zwabiony kawałkiem mięsa wchodzi w pułapkę. Radość chłopców jest ogromna. Wilk wędruje do ZOO. (FSP) [FSP]
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. Dzieci wśród piratów (DobutsuTakarajima) - Jap. 1971 reż. Hiroshi Ikeda
reż. dubb.: Maria Piotrowska
Jim - Ewa Adamska
Szczurek Glan - Alina Krawczykówna
Kasia - Róża Chrabelska
Baron - Janusz Kubicki
Pop - Remigiusz Rogacki
Otto - Ludwik Benoit
Kankan - Ireneusz Kaskiewicz
Kapitan Silver - Sławomir Misiurewicz
Spinder - Stanisław Kamiński
Bolser - Henryk Staszewski
.
To już czwarty na naszych ekranach - po "Kocie w butach", "Małej syrenie" i "Podróży kota w butach" - pełnometrażowy japoński film rysunkowy i, co ciekawe, znowu oparty na klasycznej pozycji literatury europejskiej. Po utworach Charlesa Perraulta, Hansa Christiana Andersena i Juliusza Verne'a tym razem oglądamy adaptacje popularnej przygodowej książki Roberta Louisa Stevensona "Wyspa skarbów". Twórcy umiejętnie powiązali wątek wielokrotnie już wykorzystywanej dla potrzeb filmu powieści z typową dla animacji japońskiej fantazją i kolorystyką. Przygody małego Jima i jego przyjaciół rozgrywają się w szalonym tempie, a liczne pojedynki i pełne napięcia sceny umiejętnie rozładowywane są elementami komediowymi. [FSP]
Mały Jim pracujący w portowej tawernie przypadkowo staje się właścicielem mapy Wyspy Skarbów, na której przed laty legendarny pirat - kapitan Flint - ukrył swoje skarby. Jim wraz ze swym przyjacielem, szczurem Glanem i małym Bubem wyruszają na stateczku zbudowanym ze starej beczki na poszukiwanie Wyspy. Na pełnym morzu atakuje ich niespodziewanie piracki okręt; po zaciętej walce Jim z przyjaciółmi dostają się do niewoli. Zmuszeni przez kapitana Silvera do pracy w kuchni przybywają na wyspę piratów, gdzie Jim zostaje sprzedany handlarzowi niewolnikami. Na wyspie chytry Lis z załogi Silvera kradnie Jimowi mapę Wyspy Skarbów. W więzieniu Jim poznaje Kasię, wnuczkę kapitana Flinta, bezskutecznie poszukującą mapy swego dziadka. Dzięki pomocy Glana Jim ucieka z więzienia i dostaje się na zebranie piratów, planujących wyprawę po skarb kapitana Flinta. Kasia i Jim odzyskują mapę, ale podczas ucieczki wpadają na okręt Silvera, który przy pomocy różnych forteli usiłuje wykraść mapę Kasi; interwencje Jima krzyżują jednak ich plany.
Tymczasem inni piraci, pragnąc również zdobyć cenną mapę, na ogromnym pancerniku doganiają okręt Silvera. Podczas zażartej bitwy Jimowi udaje się wysadzić w powietrze magazyn z prochem i zatopić pancernik. Kilka dni później potężny sztorm odłamuje dziób statku, na którym znajdował się Jim. Po długim dryfowaniu fale wyrzucają go na Wyspę Skarbów, gdzie zostaje schwytany przez Silvera i skazany na śmierć. Ratując mu życie Kasia oddaje Silverowi mapę. Podczas wyprawy po skarb Jim stacza zaciętą walkę z Silverem na grani wiodącej na szczyt wielkiego wulkanu. Silver znajduje w zboczu wulkanu wrota, z których po otwarciu wypływa wielki strumień wody i zmywa kapitana do morza. Na dnie krateru Kasia z Jimem znajdują statek kapitana Flinta z jego legendarnym skarbem. (FSP)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7. Koniec imperatora tajgi (Koniec impieratora tajgi = Конец императора тайги) - ZSRR 1978 reż. Władymir Saruchanow
reż. dubb.: Maria Olejniczak
dialogi: Stanisława Dziedziczak
Arkadij Golikow - Andriej Rostocki - Jacek Czyż
Iwan Solowiow - Iwan Krasko - Tadeusz Grabowski
Pasza Nikitin - Gierman Kaczyn - Tadeusz Włudarski, ...
.
"Koniec imperatora tajgi" wskrzesza jeden epizod legendarnej biografii Arkadija Gajdara (1904-1941). Syn nauczyciela, w 14 roku życia wstąpił do Armii Czerwonej, uczestniczył w wojnie domowej, mając 17 lat dowodził pułkiem. W 1924 roku, na skutek kontuzji musiał opuścić armię; poświęcił się pracy dziennikarskiej i literackiej stając się wkrótce jednym z najpopularniejszych radzieckich autorów książek dla dzieci. Po napaści Hitlera na ZSRR wyjechał na front południowo-zachodni jako korespondent "Komsomolskiej Prawdy". Jego jednostka została rozbita i pisarz znalazł się na tyłach nieprzyjaciela. Zaciągnął się do partyzantki, walczył jako celowniczy karabinu maszynowego. Zginął 26 października 1941 roku pod wsią Leplawą w wieku 37 lat.
Kino często sięgało do jego twórczości. Ogromną popularnością cieszyły się zrealizowane według jego książek filmy "Czuk i Hek", "Płomienne serca", "Dym w lesie", "Zuch", a przede wszystkim "Timur i jego drużyna".
Film pokazuje ten fragment życia Gajdara, kiedy nie myślał on jeszcze o pisarskiej sławie. Był rok 1922; 18-letni Arkadij Golikow (tak brzmi prawdziwe nazwisko pisarza) przybył na Syberię mianowany dowódcą Oddziału Specjalnego do walki z kontrrewolucyjnymi bandami. Przyszło mu zmierzyć się z nieuchwytnym atamanem Sołowiowem. Nierówny pojedynek - oddział Golikowa liczył 150 ludzi wobec ponad 500 ludzi atamana - zakończył się zwycięstwem młodego dowódcy. [FSP]
Rok 1922. W jenisiejskiej guberni panuje już władza radziecka, zaczyna się normalne pokojowe życie, tylko w zagubionej w tajdze Chakasji nie ma spokoju. Banda Sołowiowa trzyma w szachu całą okolicę. Ukryty w niedostępnym miejscu "imperator tajgi" czuje się niepokonany i bezpieczny. Bez powodzenia ściga go powołany do tego celu Oddział Specjalny. Właśnie przyjechał nowo mianowany dowódca - to już trzeci w ciągu ostatniego półtora roku, dwaj poprzedni zginęli z ręki Sołowiowa. W Czeka - zaskoczenie: nowy dowódca ma 18 lat! Może to prowokacja? Przed więzieniem ratuje go żołnierz Paszka Nikitin, który rozpoznaje w "samozwańcu" Arkadija Golikowa, swego byłego dowódcę. Jak się okazuje, 18-letni chłopak ma już za sobą cztery lata walki na Ukrainie.
O przybyciu nowego dowódcy Sołowiow zostaje powiadomiony natychmiast: syn Chakasa Fiedki wysłał gołębia z karteczką, a wkrótce sam Fiedka zjawił się w jego obozie i otrzymał zadanie wciągnięcia oddziału Golikowa w pułapkę. Golikow uwierzył Fiedce ofiarowującemu się poprowadzić oddział do siedziby Sołowiowa; na wszelki wypadek jednak kazał Paszce ubezpieczać akcję i w razie odwrotu wysadzić skałę na wąskim zakręcie, co odetnie ewentualny pościg bandy. To uratowało oddział. Po nieudanej zasadzce Fiedka nie pojawił się we wsi, a jego pozostawione sobie samym dzieci przylgnęły do Golikowa. Wyznały iż Sołowiow uprowadził ich matkę i szantażował ojca, że nigdy już jej nie zobaczy jeśli nie będzie mu posłuszny.
Stopniowo ludność wioski przywykła do Golikowa, podziwiała jego odwagę, roztropność i poczucie sprawiedliwości. Ciekaw był "dzieciaka" także Solowiow i zaproponował spotkanie w cztery oczy. W odpowiedzi na propozycję Golikowa zawieszenia broni i oddania się do niewoli - "imperator" stwierdził po ojcowsku: "Chciałbym żeby mój syn był do ciebie podobny, przejdź na moją stronę Arkaszka". Spotkanie zakończyło się niczym, ale podniosło autorytet młodego dowódcy, Chakasi zaczęli garnąć się do niego i pomagać. Nastia, młodziutka dziewczyna, której rodziców zabili bandyci, zaprowadziła go do zaszytego w lesie składu amunicji i kosztowności Sołowiowa. Zapłaciła za to życiem. Na wieść o zniszczeniu składu rozwścieczony Solowiow kazał powiesić dziewczynę, a wioskę zrównać z ziemią. Z pomocą ludności Golikow przygotował znakomitą obronę. Solowiow z niedobitkami bandy ledwie uszedł z życiem. Wtedy zgłosił się do Golikowa załamany Fiedka i poprowadził żołnierzy do siedziby "imperatora". Huraganowym atakiem czerwoni zdobyli obóz. Golikow pogalopował za uciekającym Sołowiowem, który z wielkim koszem na plecach usiłował przepłynąć wpław rzekę. Wycelował, już miał pociągnąć za spust, gdy z koszyka wychyliła się główka dziecka. Golikow opuścił karabin... (FSP)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
8. Cudowny kwiat (Alenkij cwietoczek = Аленький цветочек) - ZSRR 1977 reż. Irina Powołocka
reż. dubb.: Henryka Biedrzycka
czarownica - Ałła Demidowa - Aleksandra Koncewicz
kupiec - Lew Durow - Zygmunt Listkiewicz
starzec - Aleksiej Czernow - Wiesław Drzewicz
Alenuszka - Marina Iljaczewa - Ewa Kania, ...
.
Film dla najmłodszych, osnuty na bajce XIX-wiecznego pisarza rosyjskiego Siergieja Aksakowa. Opowiada ona o królewiczu zaklętym w leśnego potworka, któremu ludzką postać przywraca miłość prostej, niewinnej dziewczyny. Elementy tajemnicy i niezwykłości sąsiadują w filmie z humorem i liryzmem, a pomysłowa scenografia baśniowego świata czarów z naturalnym pięknem rosyjskiej przyrody. [FSP]
Wybierając się z towarem do miasta kupiec spytał trzy swoje córki jakie by chciały gościńce. Jedna poprosiła o diadem wysadzany szlachetnymi kamieniami, druga o kryształowe lusterko, a najmłodsza Alenuszka o najpiękniejszy na świecie purpurowy kwiat.
W drodze kupiec raz po raz zeskakiwał z wozu szukając owego kwiatu - na próżno. Gdy zmęczony odpoczywał w lesie - zjawił się nagle tajemniczy starzec. Zaproszony do ogniska i nakarmiony, wysypał z żebraczego worka mnóstwo kosztowności, wśród których błyszczał piękny diadem - taki o jakim marzyła najstarsza córka. Zanim kupiec zdążył cokolwiek powiedzieć nieznajomy zniknął zostawiając klejnot. Spotkał go kupiec po raz wtóry nad jeziorem, łowiącego ryby. Niby ten sam, a jednak inny, młodszy jakby, a przede wszystkim wytwornie ubrany. Już chciał kupiec odejść pewny, że się pomylił, gdy starszy pan wręczył mu kryształowe lusterko, a zapytany gdzie znaleźć purpurowy kwiatek - kazał płynąć na drugi brzeg jeziora. Stał tam stary, opuszczony zamek. Wspaniałe komnaty wiały chłodem i pustką, ani żywej duszy. Błądząc w poszukiwaniu wyjścia spotkał kupiec niemłodą już, urodziwą damę, grającą na klawesynie. Była to czarownica, która wywiodła go do wielkiego lasu, z drzewami o przedziwnych kształtach i kolorach, wśród których rósł upragniony przez najmłodszą córkę purpurowy kwiatek. Ledwie kupiec zdążył go zerwać gdy rozległ się głos leśnego straszydła: kto ośmielił się zerwać kwiat, jest jego jeńcem i na zawsze pozostanie w lesie. Ubłagał kupiec straszydło o trzy dni "urlopu", by raz jeszcze zobaczyć ukochane córki. Dostał czarodziejski pierścień, który miał go sprowadzić z powrotem.
Wielka była radość w domu kupca po jego powrocie. Tylko Alenuszka dostrzegła, że ojca coś trapi. Podstępem zabrała mu pierścień i - znalazła się w tajemniczym lesie. Chciała zwrócić pierścień właścicielowi, ale potworek - w obawie, że swoim wyglądem przerazi dziewczynę - nie chciał wyjść z ukrycia. Wyszedł w końcu, a dobra Alenuszka przywykła do niego, współczuła i pokochała. Nie wiedziała, że to piękny królewicz zaklęty przed laty przez czarownicę - z zemsty, że nie odwzajemnił jej uczuć. Jedynie miłość niewinnej dziewczyny mogła przywrócić mu dawną postać. Tak też się stało. W starym zamku znowu zapanowała radość, a czarownica zniknęła nie mogąc znieść szczęścia zakochanej pary. (FSP)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
9. Chłopiec z burzy (Storm Boy) - Australia 1976 reż. Henri Safran
reż. dubb.: Izabela Falewicz
dialogi: Krystyna Albrecht
dźwięk: Stanisław Uszyński
montaż: Henryka Machowska
kier. prod.: Adam Wieluński
Mike Kingley - Greg Rowe - Piotr Borowik
Tom Kingley, jego ojciec - Peter Cummins - Ryszard Bacciarelli
"Fingerbone" Bill - Gulpilil - Piotr Grabowski
panna Walker - Judy Dick - Teresa Lipowska
strażnik rezerwatu - Tony Allison - Krystian Tomczak, ...
.
"Chłopiec z burzy" nawiązuje do najlepszych tradycji anglosaskiego filmu o dzieciach i dla dzieci. Prosta opowieść o chłopcu żyjącym w rezerwacie dzikiego ptactwa na południowym wybrzeżu Australii, kochającego przyrodę i dzięki temu znajdującemu klucz do jej tajemnic, rozgrywa się na fantastycznym tle rezerwatu Coorong, gdzie żyją dzikie pelikany. Przyjaźń 10-letniego Mike'a i pelikana zwanego Panem Percivalem ukazana jest w sposób subtelny i pozbawiony afektacji. Tym bardziej przejmujące jest zakończenie - śmierć pelikana od przypadkowego strzału bezmyślnych myśliwych. Na tym tle reżyser maluje dyskretnie problemy dorosłych: dramat ojca Mike'a pogrążonego w mizantropii po śmierci żony, egoizm i małostkowość otoczenia. Ogromną rolę odgrywa w filmie czarny Australijczyk znający wszystkie tajemnice przyrody, przyjaciel Mike'a i jego pelikana, grany przez autentycznego tubylca z północnej Australii, Gulpilila, który potem zagrał główną rolę w słynnej "Ostatniej fali" Petera Weira. [FSP]
10-letni Mike Kingley mieszka wraz z ojcem, rybakiem na terenie rezerwatu dzikiego ptactwa Coorong na południowym wybrzeżu Australii. Mike zaprzyjaźnia się z czarnoskórym tubylcem "Fingerbonem", który nazywa go "Chłopcem z burzy". Razem znajdują trzy pisklęta pelikanów, których matkę zastrzelili kłusownicy. Mike zabiera je do domu i postanawia wychować. Ojciec Mike'a popadł w mizantropię po rozstaniu z żoną. Uciekł od świata na pustkowie i nie chce nawet posyłać syna do szkoły. Nauczycielka z miasteczka Goolwa, panna Walker, namawia go do zorganizowania chłopcu choćby radiowej nauki, ale Tom nie ma na to pieniędzy.
Gdy pelikany podrosły, Mike na polecenie ojca, ma je odwieźć do rezerwatu, jednakże jeden z ptaków, nazwany Panem Percivalem wraca do domu Kingleyów i odtąd nie opuszcza chłopca. Pomaga mu w połowie ryb, bawi się z nim. Ojciec patrzy na to przez palce. Niepokoi go natomiast przyjaźń Mike'a z "Fingerbonem", aż pewnej nocy czarnoskóry chłopak ratuje Mike'a płosząc wystrzałem ze sztucera bandę pijanych motocyklistów, którzy w bezmyślnej furii usiłowali zniszczyć gospodarstwo Kingleyów. Strzał usłyszał strażnik rezerwatu, który wie, że "Fingerbone" nie ma pozwolenia na broń, jednak Kingley nie chce zdradzić miejsca pobytu ich nowego przyjaciela. Pod wpływem "Fingerbone'a" ojciec decyduje się oddać Mike'a do szkoły, jednak chłopiec nie potrafi się zaadaptować w nowym środowisku i wraca do rezerwatu. Pewnego dnia wybucha nagły sztorm i wyrzuca na mieliznę jacht. Kingley i "Fingerbone" ratują załogę dzięki Panu Percivalowi, który przeniósł w dziobie na pokład rzutkę przymocowaną do liny ratunkowej. Wdzięczni żeglarze ofiarowują Kingleyowi pieniądze na naukę Mike'a. Zanim Kingleyowie przeniosą się do miasteczka, Pan Percival zostaje postrzelony przez myśliwych. Mike bezskutecznie szuka go na wydmach, aż "Fingerbone" pokazuje mu miejsce, w którym pochował szczątki pelikana, jednocześnie zapewniając, że duch tego mądrego ptaka z pewnością wcielił się już w inne pelikanie pisklę. Ojciec z synem opuszczają rezerwat. (FSP)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
10. Podarunek czarnego księcia (Podarok czornogo kołduna = Подарок чёрного колдуна) - ZSRR 1978 reż. Boris Rycariew
reż. dubb.: Izabela Falewicz
dialogi: Stanisława Dziedziczak
Wasilisa - Jelena Kondratiewa - Krystyna Wachelko-Zaleska
Iwan - Boris Szczerbakow - Krzysztof Machowski
Matriona - Łarisa Danilina - Teresa Lipowska
strach na wróble - Lija Achedżakowa - Anna Romantowska
strach na wróble - Wiktor Siergaczew - Wiesław Drzewicz
Wilkołak - Aleksiej Czernow - Gustaw Lutkiewicz
Dziewica - Swietłana Orłowa - Jolanta Zykun
Czarny Książę - Lew Krugłyj - Zygmunt Maciejewski
gospodarz dzwonnicy - Jewgienij Gurow - Stanisław Jaśkiewicz, ...
.
W wiosce położonej na brzegu rzeki żyła samotnie wdowa Matriona. Jedynym marzeniem tej dobrej, nie biednej, ale i nie bogatej kobiety, było posiadanie dziecka. Gorzkie żale i płacz Matriony usłyszała Matka-Ziemia i podarowała jej dziewczynkę. Córeczka chowała się zdrowo, Szybko rosła, a jej uroda przyciągała wzrok wioskowych kawalerów. Szczególnie jednak spodobała się Wasilisa kowalowi Iwanowi, a i on nie był jej obojętny. Pewnego dnia w domku niewiast zjawił się zły czarodziej znany w okolicy jako Czarny Książę. Przyniósł dla Wasylisy w prezencie czarodziejską suknię ślubną; gdy dziewczyna założy ją i machnie rękawem spełni się jedno, jedyne jej życzenie. Pełna niepokoju Matriona wychodząc z domu wymogła na córce przysięgę, że nie dotknie podarunku. Zaproszona na tańce przez Iwana Wasilisa nie dotrzymała jednak obietnicy, chcąc się spodobać ukochanemu założyła piękną suknię. Zbliżając się do polany, gdzie odbywała się zabawa, Wasilisa dostrzegła, że jedna z dziewcząt z tanecznego korowodu, całuje Iwana. Rozgniewana machnęła rękawem i wyraziła życzenie, by oczy Iwana nikogo już więcej nie mogły oglądać.
Iwan oślepł. Zrozpaczona Wasilisa wyruszyła z ukochanym na poszukiwanie "żywej" wody mającej przywrócić wzrok nieszczęśnikowi. Przed odejściem dziewczyna dowiedziała się od Czarnego Księcia, że aby tego dokonać musi "po pierwsze - siebie nie zapomnieć, po drugie - siebie zapomnieć, a po trzecie - oddać to co ma najdroższego..."
W ciemnym lesie młodzi spotkali wiekowego staruszka. Nie wiedząc, że to sługa Czarnego Księcia zaufali mu, spytali o drogę do żywej" wody. Iwan omal nie zginął w podziemiach, do których podstępem zwabił go starzec, ale Wasilisa w ostatniej chwili ocaliła ukochanego.
Potem trafili do siedziby Pięknej Dziewicy także będącej na usługach ich prześladowcy. W zamian za informację, gdzie jest cudowna woda, Dziewica zażądała dla siebie Iwana. Z opresji wybawiła zakochanych para strachów na wróble, towarzyszących im w wędrówce w nadziei, że dzięki wodzie staną się ludźmi.
Wreszcie Wasilisa z Iwanem dotarli do dzwonnicy, we wnętrzu której znajdowała się studnia z upragnioną wodą. Po wielu ciężkich próbach Wasilisa zdobyła ją, ale swój czyn przypłaciła młodością i urodą - stała się staruszką. W nowej postaci nie zniosła trudów powrotnej podróży i zmarła. Iwan przyniósł ja do wsi na rękach. Widząc nieżywą córkę zrozpaczona Matriona zaczęła błagać Matkę-Ziemię o litość i ratunek. Ta nie pozostała głucha na wołanie i raz jeszcze uczyniła cud - przywróciła Wasilisie młodość, urodę i siły. (FSP)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
11. Jak się budzi królewny (Jak se budí princezny) - CSRS 1977 reż. Václav Vorlíček
reż. dubb.: Czesław Staszewski
król Dalimil - Jiří Sovák - Mirosław Szonert
lrólowa Eliška - Milena Dvorska - Maria Wawszczyk
królewna Róża - Marie Horáková - Róża Chrabelska
wierny sługa Maciej - Vladimír Menšík - Bogusław Sochnacki
baron - František Filipovský - Zbigniew Jabłoński
książę Jarosław - Jan Hrušínský - Leszek Benke
książę Jerzy - Jan Kraus - Jacek Chmielnik
Melania - Libuše Švormová - Wiesława Grochowska
Jakub - Václav Postránecký - Andrzej Łągwa, ...
.
Vaclav Vorlicek, reżyser o dużym poczuciu humoru, teraz sięgnął do bajki o Śpiącej Królewnie, znanej przede wszystkim w wersji Charlesa Perraulta, która stała się m. in. podstawą disney'owskiego filmu "Śpiąca królewna".
Film wykorzystuje różne motywy znanego tematu, zachowuje typowy dla bajek podział na jednoznacznie zarysowane postacie: dzielny książę, zła czarownica, piękna królewna o złotym sercu, wzbogacając je jednak o cechy indywidualne. Bohaterowie zachowują się jak zwykli ludzie tyle że obdarzeni bajkowymi możliwościami. Śpiąca królewna - Róża podobna jest do współczesnych dziewcząt, aktywna i sprytna, obdarzona poczuciem humoru... [FSP]
Triumfalne wystrzały z armat oznajmiają mieszkańcom Różanego Królestwa narodziny królewny Róży. Król Dalimil i królowa Eliška urządzają uroczyste przyjęcie, na którym brak tylko starszej siostry królowej, Melanii. Szczęśliwi rodzice udają się więc do niej, aby pochwalić się córeczką. Spotyka ich jednak ogromna przykrość: rozczochrana i niechlujna Melania, uważając, że to ona powinna poślubić króla Dalimila, rzuca klątwę na małą Różę. W siedemnastym roku życia ukłuje się w palec i zaśnie na wieki, a z nią całe Różane Królestwo. Stara sługa łagodzi zły czar słowami: "ale miłość jest silniejsza niż śmierć". Król każe usunąć z całego państwa wszelkie kłujące przedmioty i rośliny, wyrwać wszystkie róże, od których wszak wywodzi się nazwa królestwa.
Mija siedemnaście lat, Róża wyrasta na piękną dziewczynę. Aby uniknąć klątwy, rodzice postanawiają wysłać ją z kraju wydając za mąż za księcia Jerzego z Północnego Królestwa. Książę przybywa na zaręczyny wraz z rodzicami i młodszym bratem, księciem Jarosławem. Butny i zarozumiały Jerzy postanawia zaimponować królewnie walką z niedźwiedziem. Sprytna Róża, której podoba się Jarosław, odkrywa, że pokonany niedźwiedź był tylko atrapą, ukrywającą wiernego sługę księcia, Macieja.
Róża wyzywa obu braci do współzawodnictwa w wyścigach konnych. Nagrodą ma być jej pocałunek. Królewna potajemnie wyznaje Jarosławowi, że pragnie jego zwycięstwa, przypadek jednak sprawia, że zwycięża Jerzy. Wieczorem Róża zwierza się matce, że jest zakochana w Jarosławie, ale matka nie chce słyszeć o odrzuceniu kandydatury następcy tronu, Jerzego. Na żądanie brata Jarosław ze smutkiem w sercu opuszcza Różane Królestwo nie wiedząc, że następnego dnia Róża zerwie oficjalne zaręczyny z Jerzym.
Nadchodzi dzień siedemnastych urodzin Róży. Złej Melanii udaje się podsunąć królewnie bukiet róż, rzekomo od Jarosława. Skaleczywszy się o kolec, królewna zasypia, a wraz z nią w głęboki sen pogrąża się całe królestwo. Odrastają niszczone dawniej kłujące rośliny, a zwłaszcza róże, tworząc dzikie chaszcze. Tylko ogrodnik Jakub, który przebywał poza granicami królestwa, nie zapada w sen i wzywa księcia Jarosława na pomoc. Jarosław, wspólnie z wiernym sługą Maciejem, wyruszają do Róży pokonując po drodze liczne przeszkody i pułapki zastawione przez Melanię. Po długich poszukiwaniach książę odnajduje śpiącą królewnę i budzi ją pocałunkiem. Ożywa całe Różane Królestwo, wszyscy świętują szczęśliwe zakończenie, tylko zła Melania musi uciekać gdzie pieprz rośnie... (FSP)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
12. Szklane paciorki (Stieklannyje busy = Стеклянные бусы) - ZSRR 1978 reż. Igor Nikołajew
reż. dubb.: Czesław Staszewski
Masza - Lusia Grawes - Małgosia Chałat
ojciec Maszy - Łajmonas Norejka - Mirosław Szonert
matka Maszy - Walentina Ustimowicz - Mirosława Marcheluk
Radik - Bakyt Arstanbekow - Tomek Kozłowicz
Afanasij - Dagba Dondukow - Zygmunt Malawski
Katia - Ola Kim - Róża Matecka
Lońka - Sierioża Polakow - Paweł Człapak
Samarcew - Walerij Barinow - Bogumił Antczak
Stefanczuk - Wiktor Czebotariew - Leon Denke ...
.
Bohaterami filmu są 12-letnia wychuchana jedynaczka z Odessy i jej rówieśnik z Dalekiej Północy, dla którego los nie był tak łaskawy. Między delikatną dziewczynką, a hardym, nie pieszczonym przez życie, ale o złotym sercu aleutą rodzi się przyjaźń, w której pobrzmiewają się nutki skrytego za dziecięcą nieśmiałością, jeszcze nieuświadamianego - uczucia. Tak też, subtelnie, jakby nie chcąc zmącić czystej atmosfery "pierwszego wtajemniczenia" opowiada o tym film Igora Nikołajewa... [FSP]
12-letnia Masza mieszka z matką w Odessie, jej ojciec, mechanik okrętowy w Petropawłowsku Kamczackim. Dziewczynka nie jest szczęśliwa. Rodzice już od dwóch lat żyją osobno, z atmosfery w domu, z półsłówek Masza domyśla się, że rodzinie grozi rozpad.
Pewnego dnia Masza z matką wyjeżdżają do Petropawłowska. Ojciec wita ją serdecznie, ale matka traktuje go chłodno. Pogłębia to niepokój Maszy czujnie obserwującej rodziców, bojącej się by pod jej nieobecność nie padło to "ostatnie" słowo. Pragnąc sprawić radość żonie i córce, ojciec proponuje im wycieczkę do dalekich północnych wysp, dokąd płynie jego statek. Matka rezygnuje z wyprawy. Masza jest zachwycona: wreszcie będzie sam na sam z ojcem, którego bardzo kocha i którego brak dotkliwie odczuwała w Odessie.
Statek dobija do wyspy Beringa. Ojciec zgadza się by czas rozładunku Masza spędziła z miejscowymi dziećmi na zwiedzaniu wyspy. Gdy pełna wrażeń dziewczynka wraca na przystań zastaje tylko wystawione na brzeg swoje bagaże. Na skutek ostrzeżenia sztormowego statek musiał wcześniej odpłynąć od niebezpiecznej w taka pogodę wyspy. Ojciec powierzył córkę opiece miejscowych przyjaciół: będzie mieszkać w internacie i uczyć się w miejscowej szkole do czasu, gdy zdarzy się okazja powrotu.
Masza bez kłopotów asymiluje się na wyspie. Szybko też zżywa się z rówieśnikami, a przede wszystkim z Radikiem, inteligentnym i wrażliwym chłopcem, którego odwaga i samodzielność bardzo imponują Maszy. Chłopiec nie ma łatwego życia. Matka nie żyje, stary, wycieńczony nadużywaniem alkoholu ojciec jest wciąż poza domem. Radik musi radzić sobie sam. Między dziećmi rodzi się sympatia, mały aleuta pokazuje Maszy swe największe skarby - zaprzęgowe psy, i wyrzucone przez morze szklane paciorki, które według legendy 200 lat temu znalazły się w morzu po katastrofie u wybrzeży wyspy statku Beringa, który wiózł duży zapas koralików w swych ładowniach. Kiedyś było ich pełno na brzegu, dziś są już rzadkością, ale chłopiec obiecuje dziewczynce, że podaruje jej w prezencie cały sznur na szyję. Gdy któregoś dnia Masza wypuści się na samotną wyprawę i zabłądzi w drodze, Radik uratuje ją od zamarznięcia i to jeszcze bardziej umocni ich przyjaźń.
Nadchodzi dzień powrotu. Wśród żegnających Maszę nie ma Radika. Dziewczynka rozgląda się wokół z niepokojem, zwleka z wejściem do samolotu. Tuż przed odlotem chłopiec zjawia się jednak. Do ostatniej chwili zbierał szklane paciorki na naszyjnik - teraz ofiarowuje go Maszy. Radość też czeka Maszę w domu. Rodzice pogodzili się. (FSP)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
13. Odbicia światła (Zrcadlení) - CSRS 1977 reż. Jaroslav Balík
reż. dubb.: Zofia Dybowska-Aleksandrowicz
Jerzy Klima - Stanisław Zaczyk - Stanisław Zaczyk
Jerzy w 1947 - Ivan Richter - Tomasz Stockinger
Katarzyna, Łucja - Eva Sitteová-Pichová - Ewa Kania
Dana Klimowá - Jana Hlaváčová - Irena Laskowska
Rott - Luděk Munzar - Zdzisław Tobiasz
żona Rotta - Marie Málková - Ewa Radzikowska
Reinberger - Jan Machulski - Jan Machulski
Marcela - Yvetta Kornová - Maria Mamona
dyrektor - Ota Sklenčka - Zdzisław Salaburski
Vera - Zuzana Jezerská - Elżbieta Wojnowska ...
.
Postacią centralna jest Jerzy Klima, przedstawiciel pokolenia 50-latków, człowiek doświadczony i szanowany, ale naznaczony już przez sukces życiowy, pośpiech i rutynę. Przypadkowe spotkanie dziewczyny podobnej do jego dawnej miłości wywołuje w nim wspomnienia sprzed 30 lat. Powrót do lat młodzieńczych jest zarazem próbą dokonania bilansu własnego życia w momencie, kiedy można jeszcze coś zmienić i naprawić... [FSP]
Jerzy Klima pracuje na kierowniczym stanowisku w jednym z praskich przedsiębiorstw handlu zagranicznego. Do jego miejsca aspiruje młodszy od niego inżynier Rott - Jerzy bowiem ma zostać kierownikiem oddziału przedsiębiorstwa w Nowym Jorku. Ku zdziwieniu Jerzego jego żona Dana, z którą łączą go chłodne acz poprawne stosunki, odmawia wyjazdu za granicę, gdzie nie mogłaby pracować i czułaby się jeszcze bardziej osamotniona niż w Pradze. Mnożą się również problemy z 19-letnia córką Marcelą, zakochaną w kierowcy ciężarówki. Marcela jest w ciąży i pragnie poślubić swego chłopca wbrew woli ojca, który gotów jest zaopiekować się dzieckiem, ale nie wyraża zgody na ślub córki z człowiekiem, nie odpowiadającym jego ambicjom.
Jerzy wyjeżdża na międzynarodowe targi do Brna, miasta jego młodości. Poznaje tu studentkę Katarzynę, niezwykle podobną do jego dawnej miłości Łucji, córki milionera Lariša. Powracają wspomnienia...
Rok 1947. Jerzy jest pełnym zapału studentem i zaangażowanym działaczem młodzieżowej organizacji socjalistycznej. Rywalizuje z przyjacielem Wiktorem o względy Łucji i zwycięża. Jest wybrany, kochany, zaakceptowany nawet przez rodziców dziewczyny. Nadchodzi burzliwy luty 1948 roku, Jerzy odrzuca propozycję ucieczki za granicę razem z rodziną Łucji. Nigdy już jej nie zobaczy...
Jerzy prowadzi rozmowy handlowe z przedstawicielem firmy zachodnioniemieckiej Reinbergerem, ale nie chce się zgodzić na pewne propozycje, które uzależniłyby jego firmę od surowców zagranicznych. Zaczyna domyślać się, że inżynier Rott dał do zrozumienia Reinbergowi, że z nim łatwiej byłoby się dogadać.
Jerzy nadal spotyka się z Katarzyną, odwiedza z nią Wiktora, który jest teraz znanym artystą plastykiem i mieszka w luksusowej willi pod Brnem. Namalowany kiedyś przez Wiktora portret Łucji uświadamia Katarzynie, że Jerzy widzi w niej tylko odbicie dawnej miłości. Dziewczyna odjeżdża.
W czasie spotkań z Reinbergerem Jerzy zaczyna domyślać się, że Rott za obietnicę łapówki przekazał pewne tajemnice firmy. Rott cynicznie przyznaje, że mając wkrótce objąć stanowisko po Jerzym prowadzi już pertraktacje na własną rękę. Jerzy traci panowanie i uderza Rotta.
Po powrocie do Pragi wyjaśnia dyrektorowi przedsiębiorstwa powody incydentu z Rottem. W domu trafia na ślub Marceli, który teraz nie wywołuje już w nim sprzeciwu. Zaskakuje go natomiast żona - teraz skłonna jest do wyjazdu za granicę. Jerzy postanawia jednak pozostać w Pradze. (FSP)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
14. Mama (Mama) - Rum-ZSRR-Fr 1976 reż. Elisabeta Bostan
reż. dubb.: Maria Piotrowska
narratorzy - Barbara Marszałek, Elżbieta Jasińska i Stanisław Kwaśniak
.
Cały film rozgrywa się w baśniowym świecie. Jest to bajka, w której muzyka - głośna, rytmiczna, nowoczesna, spełnia rolę autorskiego komentarza. A więc musical dla dzieci i to zrealizowany dużym wysiłkiem produkcyjnym, połączonymi siłami filmowców rumuńskich, radzieckich i francuskich.
Tematem jest klasyczna baśń o Mamie Kozie i jej niegrzecznych koźlątkach, które wbrew zakazom wyszły z domu i zostały porwane przez złego Wilka. Wilk jest tu zresztą nie tyle zły, co rozhukany i pełen fantazji, ale Mama Koza okazuje się jeszcze sprytniejsza i odzyskuje porwane potomstwo. [FSP]
Mama Koza i piątka jej dzieci wiodą spokojny żywot w leśnej wiosce. Małym koźlętom zagraża jednak niebezpieczeństwo - czyha na nie zły Wilk wraz ze swą kompanią.
Pewnego razu Mama-Koza podąża na targ przykazując dzieciom, by nie otwierały drzwi obcym. Powracając do chatki zanuci umówioną melodię. Sprytny Wilk podsłuchawszy melodię podstępnie chce uprowadzić zwierzątka. Ale one, pomne przestróg mamy, nie dają się zwieść. Niestety, jedno z koźlątek znudzone siedzeniem w domu wyrusza na przechadzkę do lasu, gdzie zostaje schwytane przez wilczą bandę. Wkrótce potem zostaje również porwana pozostała czwórka.
Po powrocie Mama-Koza znajduje list od Wilka wzywający ją do stawienia się o umówionej porze pod mostem. Sprytna Mama zwabia go na most i spycha do przerębla, ku uciesze zebranych zwierząt. Nie pomagają żałosne prośby skruszonego Wilka. Dopiero gdy jego pomocnicy uwalniają koźlątka - zziębnięty Wilk zostaje wypuszczony z przerębla.
Koźla rodzina powraca do domu, gdzie skruszone dzieci obiecują zawsze już wypełniać polecenia Mamy. Ukarany Wilk również wynosi naukę na przyszłość - niecne postępki nie popłacają... (FSP)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
15. Dziewczynka, która lubiła marzyć (Ein Sonntagskind, das manchmal spinnt) - NRD 1977 reż. Hans Kratzert
reż. dubb.: Henryka Biedrzycka
dialogi: Stanisława Dziedziczak
Kathi Montag - Yvonne Dießner - Izabela Wołowska
Peter Montag - Hermann Beyer - Jerzy Rogowski
Carola Klaroschewsky - Walfriede Schmitt - Ewa Ziętek
nauczyciel Schütterów - Rolf Hoppe - Tadeusz Bogucki
pani Dietze - Rita Feldmeier - Ewa Kania, ...
.
Bohaterka przeznaczonego dla dzieci filmu Kratzera może mieć 9 - 12 lat, lecz zachowuje się jak kilkunastoletnia panna: sama niemalże prowadzi dom, jest rezolutna, zaradna i samodzielna. Tyle tylko, że lubi pofantazjować i pomarzyć - i to przypomina o jej wieku dziecięcym. W filmie nie ma dramatycznej fabuły; są to raczej różne odsłony z pierwszych dni, jakie upływają dziewczynce w nowym mieście, w nowym środowisku, które poznaje i z którym się zżywa - nie bez drobnych problemów czy konfliktów. Kathie nie ma matki, mieszka tylko z ojcem. To motywuje jej samodzielność, zaradność i sympatyczną życiową dojrzałość... [FSP]
Kathie z ojcem przeprowadzają się do nowego miasta. Matka dziewczynki nie żyje, praktycznie na niej więc spoczywa obowiązek prowadzenia domu.
Kathie wychodzi na pierwsze zakupy. Jest ciekawa wszystkiego, wypytuje ludzi o interesujące ją rzeczy. Przez przypadek trafia na jakąś oficjalną akademię, gdzie wzbudza zainteresowanie opowiadając zabawne historyjki.
W nowej szkole Kathie nie jest specjalnie lubiana. Dzieci uważają, że ciągle zmyśla, że udaje dorosłą. Zaprzyjaźnia się jednak z Mikim, choć i on z dystansem podchodzi do jej opowieści. Ulubioną maskotką dziewczynki jest kolorowy Arlekin - prezent od mamy. W chwilach marzeń widzi siebie razem z nim w jakichś baśniowych światach.
Mocno odczuwając brak matki Kathie zaprzyjaźnia się z młodą sąsiadką, matką kilkumiesięcznego dziecka. Miki radzi, by poznała ojca z jakąś kobietą. Kathie zaprasza więc sąsiadkę z niemowlakiem, lecz niespodziewana wizyta opiekunki pionierów, która przyszła do ojca porozmawiać o Kathie, psuje całą zaaranżowaną sytuację.
Któregoś dnia dziewczynka zafascynowana tajemniczą, opuszczoną willą trafia na plan filmowy. Podobała się realizatorom i akurat było potrzebne dziecko do jakiegoś epizodu. Oczywiście ani ojciec, ani koledzy z klasy nie wiedzą, że wystąpiła w filmie. W tym czasie ojciec poznaje w zakładzie pracy młodą kobietę i zaczyna się z nią spotykać. Przedstawia ją córce, której jednak kobieta nie przypadła do gustu.
W nocy, wykorzystując nieobecność ojca, Kathie ponownie odwiedza filmowców. Kręcone sceny pożaru robią na niej ogromne wrażenie. Po rozmowie z opiekunką pionierów postanawia przygotować jakąś niespodziankę dla całej grupy. Wtajemnicza w to Mikiego i jeszcze jednego kolegę. W scenerii starej willi chce zainscenizować autentyczne wydarzenie z czasów wojny, o którym opowiedział jej operator koparki. Ale Miki w czasie próby łamie rękę. Kathie jest załamana. Boi się grożącego jej wyjazdu pod opiekę ciotki. Wtedy z pomocą przychodzi nowa znajoma ojca, która wydaje się teraz Kathie całkiem sympatyczna. (FSP)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
16. Ałpamys idzie do szkoły (Ałpamys idiot w szkołu = Алпамыс идет в школу) - ZSRR (Kazachstan) 1977 reż. Abdulla Karsakbajew
reż. dubb.: Maria Olejniczak
Ałpamys - Jermek Tolepbajew - Tomek Podmiotko
Kalichan - Uran Sarbasow - Piotr Kapitaniak
matka Ałpamysa - Baken Kydykijewa - Anna Wróblówna
ojciec Ałpamysa - Makil Kułanbajew - Czesław Mroczek
starzec Myna - Kanabek Bajseitow - Cezary Julski
nauczyciel - Żaksen Kajdyrlijew - Wojciech Szymczak
Waria - Tatiana Rułła - Ilona Kuśmierska ...
.
Film cechuje, jak się wydaje, niekłamana świeżość spojrzenia, obraz dziecięcego mikroświatka, który oglądany oczami wrażliwego sześciolatka jawi się i małym i dużym jako kraina pełna pasjonujących tajemnic, które trzeba będzie własnymi siłami rozszyfrować. Mały Ałpamys marzący o szkole przystępuje zatem do realizacji swego zamierzenia w sposób metodyczny. Sprytnie podglądając dorosłych, przyswajając sobie mądrość starego Myny buduje sobie chłopczyk świat własnych wartości, w którym harmonijnie współistnieje wrażliwość i wiedza. Reżyserowi udała się trudna sztuka uwiarygodnienia Ałpamysowej drogi do wyśnionej szkoły... [FSP]
Sześcioletni Ałpamys, chłopczyk bystry i zdolny, z żalem i zazdrością żegna towarzyszy wspólnych zabaw podążających po raz pierwszy do szkoły. Najbliższy przyjaciel Ałpamysa, Kalichan, z namaszczeniem dźwiga nowy tornister. Podnieconym pierwszoklasistom towarzyszą rodzice i dziadkowie. W uroczystości rozpoczęcia roku szkolnego bierze udział nowy, przybyły z miasta nowy nauczyciel.
Sprytny Ałpamys, marzący o szkolnej edukacji postanawia zaprzyjaźnić się z nauczycielem. Dzięki temu raz i drugi udaje mu się uzyskać zaproszenie na wycieczkę. Całe dnie spędza Ałpamys... pod oknami klasy zgłębiając tajniki wiedzy. Kalichan, z trudem radzący sobie z matematyką, coraz częściej korzysta z pomocy młodszego kolegi. Starzec Myna, powiernik Ałpamysa wysłuchuje żalów małego - radzi mu poczekać jeszcze rok i nie spieszyć się ze szkolną edukacją. Sam nieuczony, posiadł wszakże życiową mądrość. Zbliża się Dzień Nauczyciela i Ałpamys postanawia przystąpić do szturmu. Wraz z Kalichanem przygotowuje nauczycielowi niespodziankę. Przed zgromadzonymi tłumnie mieszkańcami wioski... recytuje tabliczkę mnożenia! Ku radości zgromadzonych nauczycieli oznajmia swą decyzję: Ałpamys zostaje przyjęty do szkoły! (FSP)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
17. I ty zobaczysz niebo (I ty uwidisz' niebo = И ты увидишь небо) - ZSRR 1978 reż. Gieorgij Kuzniecow
reż. dubb.: Zofia Dybowska-Aleksandrowicz
dialogi: Stanisława Dziedziczak
Arkadij - Władimir Szirokow - Piotr Pręgowski
ojciec - Aleksander Porochowszczikow - Jerzy Kamas
Trofimczuk - Michaił Jakowienko - Gustaw Lutkiewicz
Dronow - Giennadij Korolkow - Krzysztof Kołbasiuk
dowódca - Wiktor Szulgin - Zdzisław Tobiasz
Witia - Wiktor Pieriewałow - Tomasz Stockinger
Burmak - Walerij Wieliczko - Sławomir Lewandowski...
piosenkę śpiewa Andrzej Gawroński
.
Bohater filmu, 15-letni Arkadij Kamanin jest postacią autentyczną. Syn legendarnego generała - lotnika wsławił się podobnie jak ojciec niezwykłym hartem ducha. Do służby zgłosił się pod fałszywym nazwiskiem Fiodorow. Bez taryfy ulgowej przeszedł kolejne szczeble wojskowego wtajemniczenia. Pośmiertnie odznaczony został orderem Bojowego Czerwonego Sztandaru i Czerwonej Gwiazdy. Zewnętrzne wydarzenia wojny interesują autorów tylko jako tło, na którym rozwijają się złożone stosunki między ojcem i synem. Arkadij jest postacią wiarygodną, pozbawioną koturnowości. Podobnie jak jego rówieśnicy marzy o lataniu, realia wojny kładą kres marzeniom i uświadamiają konieczność włączenia się do walki, nawet za cenę życia... [FSP]
15-letni Arkadij ucieka z domu na front - chce zostać lotnikiem, tak jak jego ojciec. Przypadkowo trafia do korpusu ojca. Dowiedziawszy się o tym, ojciec zgadza się zostawić syna u siebie, pod warunkiem że chłopiec przejdzie wszystkie trudności i próby życia frontowego jako szeregowy żołnierz. Zamiast wymarzonych lotów, codziennym zajęciem Arkadija staje się obieranie ziemniaków i mycie podłóg w oficerskiej jadalni. Pewnego dnia zaprzyjaźniony podporucznik Dronow zabiera chłopca na wspólny lot, wprowadza go w tajniki pilotażu. Odtąd Arkadij będzie codziennie wzbijał się w górę, a po powrocie, wspólnie z Dronowem spędzał długie godziny przy naprawie maszyn. Gdy podczas walki powietrznej zginie pilot, chłopak uratuje samolot, a komendant eskadry pozwoli mu latać na bojowej maszynie.
Podczas kolejnego lotu z Dronowem Arkadij niefortunnie ląduje, uszkadzając samolot. Podporucznik bierze winę na siebie - karnie zostaje odsunięty od lotów. Arkadij wyznaje ojcu prawdę; generał udziela nagany komendantowi eskadry za to, że pozwolił chłopcu pilotować samolot. Trofimczuk nadal twierdzi, że chłopiec jest nie tylko zdolny, ale i świadom odpowiedzialności za pilotowanie maszyny.
Pewnego dnia lotnisko zostaje otoczone przez Niemców, a łączność przerwana. Niemcy ostrzeliwują każdą piędź ziemi. By uratować lotnisko i załogę, dowództwo musi przekazać instrukcje, powiadomić obrońców o własnym ostrzale artyleryjskim. To niezwykle niebezpieczne zadanie może wykonać tylko pilot na łącznikowym samolocie. Jako pierwszy usiłuje wylecieć Dronow, lecz samolot jego zostaje zestrzelony. Podobny los spotyka następnego pilota. W eskadrze został jedyny, zdolny do lotu samolot Arkadija. Niełatwa decyzja pozostaje w rękach ojca. Arkadij rwie się do boju, prosi ojca by pozwolił mu lecieć. Generał, świadom śmiertelnego niebezpieczeństwa wyraża zgodę... (FSP)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
